Trong bối cảnh kinh doanh toàn cầu hiện nay, sự bất ổn, không chắc chắn, phức tạp và mơ hồ (VUCA) đang buộc các doanh nghiệp thành công trên thế giới và tại Việt Nam phải thực hiện những chuyển đổi chiến lược sâu rộng về kinh doanh và phát triển bền vững. Các doanh nghiệp thành công toàn cầu và Việt Nam đang phải chuyển đổi chiến lược kinh doanh từ mô hình tận thu giá trị (value extraction model) sang mô hình kiến tạo giá trị (value creation model) để mang lại các giá trị bền vững, dài hạn cho doanh nghiệp, cho cổ đông, cho người lao động và cho xã hội.
Trong khuôn khổ Chương trình Nghiên cứu toàn quốc về các Doanh nghiệp tạo giá trị hàng đầu Việt Nam, Viet Research phối hợp với Báo Tài chính – Đầu tư (Bộ Tài chính) công bố Top 10 Doanh nghiệp tạo giá trị hàng đầu Việt Nam 2025 – Ngành Nông nghiệp công nghệ cao. Đây là những doanh nghiệp tiên phong trong việc tạo dựng giá trị cho nền kinh tế và xã hội, thể hiện qua: quy mô và tốc độ tăng trưởng; lợi nhuận và đóng góp cho ngân sách; môi trường, chính sách và phúc lợi lao động; cam kết về ESG và đổi mới sáng tạo.
Chương trình nhằm tôn vinh những doanh nghiệp tiên phong kiến tạo giá trị đa chiều, qua đó góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy phát triển bền vững và khẳng định vị thế Việt Nam trên bản đồ kinh tế toàn cầu.
Danh sách đầy đủ Top 10 Doanh nghiệp tạo giá trị hàng đầu Việt Nam 2025 – Ngành Nông nghiệp công nghệ cao và phương pháp nghiên cứu được đăng tải trên Cổng thông tin của chương trình https://value10.vn/.
Nguồn: Top 10 Doanh nghiệp tạo giá trị hàng đầu Việt Nam 2025 – Ngành Nông nghiệp công nghệ cao (https://value10.vn/)
Nguồn: Top 10 Doanh nghiệp tạo giá trị hàng đầu Việt Nam 2025 – Ngành Nông nghiệp công nghệ cao (https://value10.vn/)
Nông nghiệp công nghệ cao Việt Nam: Tạo giá trị bền vững, nuôi dưỡng tương lai
- Ngành Nông nghiệp công nghệ cao: Động lực mới, giá trị mới
Nông nghiệp Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng tốc với những dấu ấn mạnh mẽ cả về quy mô và chất lượng. Năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt kỷ lục 62,4 tỷ USD, tăng 18,5% so với 2023, đưa thặng dư thương mại ngành nông nghiệp lên 18,6 tỷ USD. Nông sản Việt Nam đã có mặt tại gần 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, giúp Việt Nam trở thành nhà xuất khẩu nông sản lớn thứ hai Đông Nam Á và đứng thứ 15 toàn cầu. Các mặt hàng chủ lực như trái cây, gạo, cà phê đều tăng trưởng đột phá. Riêng xuất khẩu gạo 2024 đạt 5,75 tỷ USD và cà phê 5,48 tỷ USD, cho thấy chuyển dịch mạnh mẽ sang nhóm nông sản giá trị cao.
Trên nền tảng đó, Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược Phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững đến năm 2030, tầm nhìn 2050, với tư duy chuyển đổi từ “sản xuất” sang “kinh tế nông nghiệp”, coi trọng giá trị gia tăng và phát triển bền vững. Trọng tâm là nâng cao giá trị gia tăng, thúc đẩy ứng dụng công nghệ cao, mở rộng nông nghiệp hữu cơ và thúc đẩy chuyển đổi xanh. Đây cũng là động lực khuyến khích doanh nghiệp đầu tư đổi mới sáng tạo, tận dụng lợi thế từ 17 hiệp định thương mại tự do để chinh phục các thị trường khó tính như EU, Mỹ, Nhật Bản.
Song hành cùng chính sách, dòng vốn quốc tế cũng đang đổ mạnh vào Việt Nam. Tính đến đầu 2025, cả nước có hơn 537 dự án FDI nông nghiệp còn hiệu lực, tạo ra khoảng 500.000 việc làm. Các tập đoàn toàn cầu không chỉ mang vốn mà còn chuyển giao công nghệ tiên tiến, mô hình quản trị hiện đại, giúp nông sản Việt Nam hội nhập sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu. Cộng hưởng cùng lợi thế vị trí trung tâm ASEAN và hạ tầng logistics ngày càng hoàn thiện, Việt Nam đang vươn lên như mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng nông sản khu vực.
Những tín hiệu lạc quan này cho thấy nông nghiệp công nghệ cao Việt Nam đã bước vào giai đoạn tăng tốc. Nhưng điều đáng chú ý hơn cả là cách doanh nghiệp đang trở thành hạt nhân kiến tạo giá trị mới: từ đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, nâng tầm công nghệ, bảo vệ môi trường, đến đồng hành cùng cộng đồng. Chính những doanh nghiệp tiên phong ấy đang minh chứng cho sức sống mới của nông nghiệp Việt Nam, đồng thời dẫn dắt hành trình kiến tạo giá trị toàn diện cho tương lai.
- Bản đồ giá trị: Doanh nghiệp kiến tạo ra sao?
- Đảm bảo an ninh lương thực và chất lượng nông sản
Các doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao đang đóng vai trò hạt nhân trong việc bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, đồng thời nâng cao chất lượng nông sản Việt Nam trên thị trường toàn cầu. Không chỉ dừng lại ở sản xuất, họ kiến tạo giá trị từ những mô hình canh tác bền vững, công nghệ tiên tiến cho đến liên kết cộng đồng nông dân.
PAN Group là một ví dụ điển hình. Tập đoàn đã triển khai mô hình lúa gạo chất lượng cao, phát thải thấp trên 1.000 ha tại Đồng bằng sông Cửu Long – vựa lúa lớn nhất cả nước. Việc kiểm soát chặt quy trình sản xuất giúp PAN không chỉ xuất khẩu gạo sang thị trường cao cấp mà còn đóng góp vào việc ổn định nguồn cung gạo trong nước, hạn chế tình trạng thiếu hụt cục bộ hay biến động giá. Bên cạnh đó, với mạng lưới liên kết hơn 40.000 hộ nông dân và 220 hợp tác xã, PAN tạo ra chuỗi cung ứng gắn kết, bảo đảm “có mùa vụ là có đầu ra”, giúp nông dân yên tâm sản xuất – yếu tố then chốt để an ninh lương thực bền vững.
Vinaseed lại khẳng định vai trò ở “gốc rễ” của an ninh lương thực. Việc nghiên cứu và lai tạo giống lúa năng suất cao, chống chịu sâu bệnh và thích ứng biến đổi khí hậu giúp bảo vệ sản lượng quốc gia trước rủi ro thiên tai. Mỗi năm, Vinaseed cung ứng hàng trăm nghìn tấn giống chất lượng cao cho nông dân cả nước, giữ cho nền nông nghiệp có khả năng tự chủ nguồn giống thay vì phụ thuộc nhập khẩu.
Cargill Việt Nam cũng ghi dấu ấn với vai trò “ông lớn” trong lĩnh vực dinh dưỡng vật nuôi. Tháng 9/2023, Cargill khánh thành nhà máy Provimi Premix tại Đồng Nai – cơ sở hiện đại bậc nhất châu Á với diện tích 30.000 m², công suất 40.000 tấn/năm, mức độ tự động hóa tới 95%. Nhà máy có khả năng phối trộn vi chất chính xác gần như tuyệt đối và truy xuất nguồn gốc từng lô hàng, từ đó góp phần nâng cao chất lượng thức ăn chăn nuôi và gián tiếp đảm bảo an toàn thực phẩm cho thịt, trứng, sữa cung cấp ra thị trường.
Từ giống – thức ăn – chăn nuôi – chế biến – phân phối, các doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao đang xây dựng “lá chắn mềm” cho an ninh lương thực Việt Nam, đồng thời nâng cao chất lượng nông sản, khẳng định thương hiệu Việt Nam ngày càng vững chắc trên bản đồ nông nghiệp thế giới.
- Gia tăng giá trị kinh tế và chuỗi cung ứng
Nếu như an ninh lương thực là nền tảng, thì giá trị kinh tế chính là động lực thúc đẩy nông nghiệp Việt Nam bứt phá. Các doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao ngày nay không chỉ tạo ra sản lượng, mà còn kiến tạo giá trị vượt trội thông qua tăng trưởng lợi nhuận, đa dạng hóa sản phẩm và tối ưu chuỗi cung ứng.
PAN Group là một điển hình tiêu biểu. Năm 2024, tập đoàn ghi nhận doanh thu 16.182 tỷ đồng, tăng 22,5% so với năm trước; lợi nhuận sau thuế đạt 1.167 tỷ đồng, tăng tới 42,8% và lần đầu tiên vượt mốc nghìn tỷ – con số cao nhất trong lịch sử hoạt động. Đặc biệt, PAN còn trở thành doanh nghiệp tiên phong trong việc huy động dòng vốn quốc tế cho phát triển xanh: cuối 2024, tập đoàn ký kết khoản tín dụng bền vững với Standard Chartered, đã giải ngân 15 triệu USD và tổng cam kết hợp tác lên tới 50 triệu USD. Tại COP28, PAN tiếp tục nhận thêm 10 triệu USD tài trợ xanh để mở rộng mô hình lúa gạo giảm phát thải. Đây không chỉ là nguồn lực tài chính, mà còn là sự công nhận uy tín của một doanh nghiệp Việt trên thị trường tài chính xanh toàn cầu. Song hành với tăng trưởng kinh doanh, PAN vẫn dành hơn 12,7 tỷ đồng cho hoạt động cộng đồng và đóng góp hơn 135 tỷ đồng vào ngân sách nhà nước – minh chứng rõ ràng cho triết lý “tạo giá trị cho doanh nghiệp cũng là tạo giá trị cho xã hội”.
Giá trị kinh tế còn được tạo ra từ việc nâng cấp chuỗi cung ứng. Nhận thức rõ chi phí logistics chiếm tới 20–25% giá thành nông sản (cao gấp đôi Thái Lan), các doanh nghiệp đã đầu tư mạnh mẽ vào kho bãi, vận tải lạnh và số hóa hệ thống phân phối. Những doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao đã xây dựng trung tâm phân phối tại các đô thị lớn, ứng dụng phần mềm quản lý kho và đội xe lạnh hiện đại, giúp nông sản và thực phẩm tươi sống được vận chuyển an toàn, giữ trọn chất lượng, rút ngắn tối đa thời gian “từ trang trại đến bàn ăn”.
Rõ ràng, doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao không chỉ tạo ra hạt gạo, con cá hay miếng thịt, mà còn tạo ra giá trị kinh tế bền vững, đóng góp cho ngân sách quốc gia, gia tăng sức cạnh tranh cho nông sản Việt, đồng thời mở ra vị thế mới cho thương hiệu Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu.
- Đổi mới công nghệ và chuyển giao cho nông dân
Công nghệ chỉ thực sự tạo ra giá trị khi được ứng dụng rộng rãi, đặc biệt là với hàng chục triệu nông dân – lực lượng chiếm gần 30% lao động cả nước. Giai đoạn 2023–2025 chứng kiến các doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao nỗ lực trở thành đầu tàu đổi mới và hạt nhân lan tỏa tri thức đến cộng đồng nông thôn.
Nhiều doanh nghiệp chủ động đóng vai trò như “trường học” cho nông dân. Cargill Việt Nam là một ví dụ tiêu biểu. Suốt gần 30 năm, doanh nghiệp này đã tổ chức tập huấn cho hơn 1,7 triệu lượt nông dân về kỹ thuật chăn nuôi, an toàn sinh học và dinh dưỡng tiên tiến. Những lớp học miễn phí được mở ngay tại làng xã hoặc trang trại mẫu, giúp nông dân nhỏ lẻ nuôi heo, gà hiệu quả hơn, vật nuôi khỏe mạnh hơn, từ đó gia tăng thu nhập và ổn định cuộc sống. Tương tự, De Heus thường xuyên mời nông dân tham quan nhà máy thức ăn thủy sản ở Vĩnh Long, đồng thời chuyển giao kỹ thuật nuôi tôm sạch: quản lý chất lượng nước, cho ăn theo khẩu phần khoa học, dùng chế phẩm sinh học thay thế kháng sinh. Đây là cách doanh nghiệp ngoại đồng hành cùng nông hộ, biến tri thức toàn cầu thành lợi ích thiết thực ngay tại địa phương.
Không chỉ doanh nghiệp ngoại, các doanh nghiệp Việt Nam cũng thể hiện tinh thần đồng hành mạnh mẽ. Intimex Group với chương trình cà phê bền vững đã phổ biến bộ tiêu chuẩn 4C, UTZ cho gần 40.000 hộ nông dân Tây Nguyên, giúp họ giảm phân bón, hạn chế thuốc trừ sâu và nâng cao chất lượng hạt cà phê.
Tinh thần hợp tác công – tư cũng ngày càng được thúc đẩy. Doanh nghiệp không còn coi nông hộ là “người cung cấp nguyên liệu đơn thuần”, mà là đối tác đồng hành để cùng tạo giá trị. GreenFeed với chương trình “Tiếp sức nhà nông” đã cung cấp vốn vay không lãi suất, hỗ trợ thức ăn và đào tạo kỹ thuật, giúp nông hộ phát triển bền vững. Vinaseed hợp tác cùng VFC và đối tác Nhật Bản triển khai “combo giải pháp” gồm giống, kỹ thuật và chế phẩm sinh học, giúp nông dân nâng cao năng suất, giảm chi phí và đáp ứng tiêu chuẩn canh tác xanh.
Bên cạnh việc hỗ trợ nông dân, nhiều doanh nghiệp còn chủ động ứng dụng công nghệ để tái định hình hoạt động sản xuất – kinh doanh. BAF Việt Nam ghi dấu với những bước đi đột phá: trở thành đối tác chiến lược đầu tiên bên ngoài Trung Quốc của Muyuan Foods – tập đoàn thực phẩm hàng đầu thế giới – nhằm tiếp nhận chuyển giao thiết bị công nghệ chăn nuôi thông minh, ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào quy trình vận hành trong toàn chuỗi chăn nuôi để đảm bảo an toàn sinh học và thân thiện với môi trường; đồng thời hợp tác cùng Citek triển khai dự án Chuyển đổi số Quản trị Tổng thể trên nền tảng SAP S/4HANA Cloud. Dự án giúp BAF số hóa dữ liệu, chuẩn hóa quy trình và ứng dụng thông lệ quốc tế tốt nhất, tạo nền tảng vững chắc để dẫn đầu xu hướng chuyển đổi số trong ngành chăn nuôi.
Những nỗ lực này cho thấy các doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao không chỉ đổi mới vì lợi ích riêng, mà còn trở thành nguồn lực lan tỏa tri thức và công nghệ đến cộng đồng, giúp nâng cao năng lực cạnh tranh cho cả nền nông nghiệp Việt Nam. Từ những lớp tập huấn tại làng quê đến các dự án chuyển đổi số quy mô lớn, doanh nghiệp đang từng bước định hình một hệ sinh thái sản xuất hiện đại, nơi công nghệ và tri thức được chia sẻ rộng rãi, tạo giá trị bền vững cho nông dân, doanh nghiệp và quốc gia.
- Bảo vệ môi trường và phát triển bền vững
Giá trị mà doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao tạo ra không chỉ được đo bằng doanh thu hay sản lượng, mà còn ở những đóng góp thiết thực cho môi trường và tương lai bền vững. Giai đoạn 2023–2025, nhiều doanh nghiệp đã tiên phong với những sáng kiến “xanh”, biến phát triển bền vững thành một phần cốt lõi trong chiến lược kinh doanh.
Khái niệm nông nghiệp tuần hoàn cũng ngày càng trở thành kim chỉ nam. Mavin Group là một trong những doanh nghiệp đi đầu: từ tái chế chất thải, giảm tối đa đầu vào ngoài, đến kiểm soát tác động môi trường trong từng công đoạn. Năm 2024, Mavin đã cắt giảm 10,5% cường độ phát thải và sử dụng 10,2% năng lượng tái tạo trên tổng năng lượng tiêu thụ. Đặc biệt, tập đoàn đang phát triển mô hình trang trại “zero waste”: chất thải chăn nuôi được tách rắn – lỏng, phần rắn ủ thành phân hữu cơ vi sinh, phần lỏng đưa vào hầm biogas để sản xuất điện và tái sử dụng cho tưới tiêu. Đây là minh chứng rõ ràng cho thông điệp mà Chủ tịch Mavin từng nhấn mạnh: “Phát triển bền vững không chỉ là xanh, mà phải tích hợp bền vững vào mọi khía cạnh hoạt động”. De Heus Việt Nam thì tham gia mạnh mẽ vào phát triển nông nghiệp xanh, xây dựng các trang trại và nhà máy thân thiện với môi trường. Doanh nghiệp hợp tác với địa phương để thiết lập chuỗi nguyên liệu thức ăn chăn nuôi dựa trên quy hoạch vùng nguyên liệu, giúp giảm phụ thuộc nhập khẩu và nâng cao giá trị nội địa. Đây là bước đi vừa giảm áp lực môi trường, vừa củng cố năng lực cạnh tranh của ngành chăn nuôi Việt Nam.
Một khía cạnh quan trọng khác của phát triển bền vững là chuẩn hóa theo tiêu chuẩn quốc tế. Nhiều doanh nghiệp đã đạt các chứng chỉ khắt khe như ISO 22000, BAP, hay GlobalG.A.P. Việc đạt chuẩn không chỉ giúp nông sản Việt mở cửa thị trường cao cấp như EU, Mỹ, Nhật Bản, mà còn thể hiện cam kết gìn giữ môi trường trong lành cho thế hệ mai sau. Đáng chú ý, những chứng chỉ này đã trở thành lợi thế cạnh tranh, biến “tuân thủ” thành “giá trị” để doanh nghiệp khẳng định vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
- Đóng góp xã hội và cộng đồng nông thôn
Giá trị của doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao không chỉ nằm ở con số lợi nhuận, mà còn được đo bằng dấu ấn để lại trong đời sống con người và cộng đồng nông thôn – nơi các dự án được triển khai. Đây là minh chứng rõ ràng cho sự hài hòa giữa phát triển kinh tế và trách nhiệm xã hội.
Cargill Việt Nam là một ví dụ tiêu biểu. Thông qua quỹ Cargill Cares, doanh nghiệp đã xây dựng và bàn giao 114 điểm trường tại 54 tỉnh, thành, mang đến cơ hội học tập cho hơn 17.000 em học sinh mỗi năm, với tổng vốn đầu tư trên 6 triệu USD. Những ngôi trường khang trang không chỉ giúp trẻ em vùng quê tiếp cận tri thức tốt hơn, mà còn gieo mầm niềm tin về một tương lai tươi sáng ngay từ nông thôn. Intimex Group cũng khẳng định vai trò “công dân doanh nghiệp” khi tích cực tham gia an sinh xã hội: đồng hành cùng chương trình “Đi bộ vì nạn nhân chất độc da cam – dioxin” tại TP.HCM, trao gạo và quà cho bà con khó khăn ở Trảng Bàng (Tây Ninh), hay sẻ chia áo quần, lương thực với học sinh dân tộc nội trú và chiến sĩ biên phòng tại Bát Xát (Lào Cai). Những hoạt động ấy không chỉ giúp đỡ kịp thời các mảnh đời khó khăn, mà còn lan tỏa tinh thần tương thân tương ái, củng cố hình ảnh doanh nghiệp nhân văn và bền vững.
Hơn thế nữa, sự hiện diện của các dự án nông nghiệp công nghệ cao tại nông thôn còn mang lại tác động tích cực lâu dài: tạo công ăn việc làm ổn định cho người dân ngay trên quê hương. Khi các nhà máy chế biến, vùng nguyên liệu hữu cơ hay trang trại chăn nuôi công nghệ cao được xây dựng, hàng vạn lao động nông thôn có thêm cơ hội nghề nghiệp, được đào tạo kỹ năng, nâng cao thu nhập và gắn bó với mảnh đất quê nhà.
Doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao không chỉ kiến tạo giá trị kinh tế, mà còn bồi đắp giá trị xã hội và nhân văn. Họ mang lại việc làm, cải thiện phúc lợi, lan tỏa văn hóa sẻ chia, và tiếp thêm động lực phát triển bền vững cho cộng đồng nông thôn. Chính sự song hành này – “doanh nghiệp phát triển, cộng đồng thịnh vượng” – là nền tảng vững chắc để nông nghiệp Việt Nam hướng tới một tương lai bao trùm và bền vững.
Nguồn: Top 10 Doanh nghiệp tạo giá trị hàng đầu Việt Nam 2025 – Ngành Nông nghiệp công nghệ cao (https://value10.vn/)
III. Thách thức và cơ hội: Phép thử cho bản lĩnh doanh nghiệp
Bên cạnh những thành tựu và giá trị đã đạt được, các doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao Việt Nam vẫn phải đối mặt với không ít thách thức cần vượt qua để duy trì đà phát triển. Nghiên cứu và khảo sát của Viet Research đối với các doanh nghiệp trong Danh sách Top 10 Doanh nghiệp tạo giá trị hàng đầu Việt Nam 2025 – Ngành Nông nghiệp công nghệ cao cho thấy có 5 thách thức chính đang cản trở doanh nghiệp kiến tạo giá trị.
Trước hết là “nút thắt” logistics. Chi phí vận chuyển, bảo quản nông sản của Việt Nam hiện chiếm tới 20–25% giá trị sản phẩm – cao gần gấp đôi Thái Lan và vượt xa mức trung bình toàn cầu. Điều này làm giảm sức cạnh tranh giá của nông sản Việt trên trường quốc tế. Nguyên nhân do hệ thống kho lạnh, kho bảo quản sau thu hoạch ở nước ta thiếu trầm trọng; hạ tầng vận tải từ vùng sản xuất tới cảng còn yếu kém. Chi phí cao khiến doanh nghiệp dù làm ra nông sản chất lượng vẫn khó có lãi cao hoặc khó giảm giá cho người tiêu dùng. Thách thức này đòi hỏi sự đầu tư đồng bộ vào hạ tầng logistics nông sản – vượt quá khả năng của từng doanh nghiệp đơn lẻ và cần sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ.
Khó khăn tiếp theo là chế biến sâu và xây dựng thương hiệu. Thực tế, 80–90% nông sản xuất khẩu của Việt Nam vẫn chỉ ở dạng thô hoặc sơ chế. Khoảng 80% hàng hóa ra thị trường quốc tế không mang thương hiệu Việt, mà phải bán dưới tên tuổi nước ngoài. Doanh nghiệp muốn đầu tư nhà máy chế biến hiện đại, phát triển thương hiệu mạnh để đi vào thị trường cao cấp, nhưng thiếu vốn và thiếu chiến lược marketing quốc tế. Hệ quả là nông sản Việt thường rơi vào “bẫy giá rẻ”, dù tiềm năng rất lớn.
Nguồn nhân lực cũng là một thách thức. Nông nghiệp công nghệ cao cần đội ngũ kỹ sư giỏi, chuyên gia quản trị hiện đại, nhưng lực lượng này đang thiếu hụt nghiêm trọng. Lao động trẻ có trình độ lại ít mặn mà với nông nghiệp, trong khi lao động nông thôn thì già hóa và khó thích nghi với công nghệ mới. Doanh nghiệp buộc phải tự đào tạo, vừa tốn kém thời gian vừa gia tăng chi phí vận hành. Song song, nguồn vốn đầu tư cho nông nghiệp công nghệ cao cũng chưa đáp ứng được nhu cầu. Các dự án hiện đại cần vốn lớn, thu hồi dài, nhưng doanh nghiệp nhỏ và vừa khó tiếp cận tín dụng ưu đãi, trong khi quỹ đầu tư mạo hiểm hay bảo hiểm nông nghiệp trong nước còn sơ khai.
Biến đổi khí hậu và dịch bệnh lại là mối lo thường trực. Hạn hán, xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long, bão lũ ở miền Trung hay dịch tả heo châu Phi, cúm gia cầm, sâu keo mùa thu… đều có thể khiến doanh nghiệp thiệt hại nặng nề. Ngay cả những doanh nghiệp đi đầu công nghệ cũng không thể tránh khỏi chi phí lớn cho an toàn sinh học và nghiên cứu giống mới. Một đợt thiên tai hay dịch bệnh có thể cuốn trôi toàn bộ thành quả của cả năm.
Chưa dừng lại ở đó, doanh nghiệp còn chịu sức ép từ hệ thống tiêu chuẩn quốc tế thay đổi liên tục. Năm 2024, Việt Nam nhận tới 1.029 thông báo từ WTO liên quan đến quy định SPS với nông sản. Chỉ trong hai tháng đầu 2025, EU đã có thêm 4 cảnh báo mới đối với nông sản Việt. Việc phải thích ứng nhanh với các quy định khắt khe này tạo gánh nặng lớn cho doanh nghiệp, nhất là khi chính sách trong nước đôi khi chưa kịp điều chỉnh để hỗ trợ.
Có thể thấy, con đường tạo giá trị của doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao là hành trình vừa nhiều cơ hội, vừa không ít thử thách. Họ đang phải xoay xở với chi phí cao, thiếu vốn, khát nhân lực, lo thiên tai – dịch bệnh và áp lực tiêu chuẩn toàn cầu. Tuy vậy, chính những thách thức này cũng là phép thử bản lĩnh, buộc doanh nghiệp phải đổi mới mạnh mẽ hơn để tồn tại và khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.
- Tương lai giá trị: Những xu hướng sẽ định hình nông nghiệp công nghệ cao Việt Nam
Nông nghiệp công nghệ cao Việt Nam đang bước vào giai đoạn mới – nơi cơ hội đi đôi với thách thức, nhưng quan trọng hơn cả là những xu hướng mang tính bứt phá, hứa hẹn mở ra một kỷ nguyên phát triển bền vững và toàn diện. Có 5 xu hướng chính đang định hình cách doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao kiến tạo giá trị theo khảo sát và nghiên cứu của Viet Research đối với các doanh nghiệp trong Danh sách Top 10 Doanh nghiệp tạo giá trị hàng đầu Việt Nam 2025 – Ngành Nông nghiệp công nghệ cao.
Chuyển đổi số và nông nghiệp thông minh trở thành “chìa khóa vàng”. Các công nghệ IoT, AI, blockchain, dữ liệu lớn sẽ không còn là khái niệm xa vời, mà hiện diện ngay trên từng cánh đồng, từng trang trại. Từ dự báo thời tiết siêu chính xác, hệ thống tưới tiêu tự động, cho đến chuỗi truy xuất nguồn gốc minh bạch bằng blockchain – tất cả sẽ góp phần nâng cao năng suất, giảm tổn thất và gia tăng niềm tin của người tiêu dùng. Chính phủ đã định hướng mạnh mẽ qua Chương trình chuyển đổi số nông nghiệp đến năm 2030, tạo nền tảng để doanh nghiệp tiên phong công nghệ nắm lợi thế dẫn dắt thị trường.
Kinh tế tuần hoàn và nông nghiệp carbon thấp sẽ trở thành xu hướng không thể đảo ngược. Thế giới đang hướng tới Net Zero 2050, và nông nghiệp Việt Nam cũng không nằm ngoài cuộc. Xu hướng áp dụng mô hình tuần hoàn sẽ ngày càng rõ nét: phụ phẩm trồng trọt (rơm rạ, bã mía) được tận dụng làm nấm, làm thức ăn gia súc; phụ phẩm chăn nuôi làm phân bón, khí sinh học; nước thải sau xử lý nuôi tôm có thể tưới cánh đồng muối hoặc nuôi rong biển. Đây vừa là trách nhiệm môi trường, vừa là cơ hội kinh doanh mới – mở ra khả năng tham gia thị trường tín chỉ carbon và hưởng lợi từ dòng vốn xanh quốc tế.
Hội nhập quốc tế sâu rộng và mở rộng thị trường tiếp tục là động lực quan trọng. Nhờ các hiệp định thương mại CPTPP, EVFTA, RCEP, nông sản công nghệ cao Việt Nam ngày càng có lợi thế cạnh tranh. Sự tham gia của các tập đoàn đa quốc gia như Cargill, De Heus… không chỉ mang theo vốn mà còn mang đến công nghệ, chuẩn mực và mạng lưới toàn cầu. Những sản phẩm từng “gây sốt” như sầu riêng, chuối hay cà phê đặc sản là minh chứng cho tiềm năng lớn nếu doanh nghiệp biết tận dụng cơ hội để mở rộng quy mô vùng trồng, đẩy mạnh chế biến và nâng cao chất lượng.
Phát triển sản phẩm giá trị gia tăng và thương hiệu quốc gia sẽ là cuộc đua mới. Người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng thực phẩm hữu cơ, tự nhiên, giàu dinh dưỡng. Đây là cơ hội để các doanh nghiệp Việt xây dựng thương hiệu gạo đặc sản, cà phê cao cấp, thủy sản chế biến sẵn mang dấu ấn Việt Nam. Khi nhắc đến hạt tiêu, cà phê hay hạt điều, thế giới sẽ nghĩ ngay đến Việt Nam – đó là tầm nhìn mà Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp cùng theo đuổi.
Phát triển bao trùm xã hội và nâng cao nguồn nhân lực cũng là trọng tâm trong hành trình sắp tới. Doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao không chỉ hướng đến lợi nhuận, mà còn đồng hành cùng cộng đồng nông thôn – nơi họ đặt nền tảng sản xuất. Việc đào tạo “nông dân số”, trao học bổng, mở trường nghề, phát triển hạ tầng xã hội sẽ giúp thế hệ lao động mới tiếp cận công nghệ và tạo ra giá trị lâu dài. Một doanh nghiệp chỉ có thể phát triển bền vững khi cộng đồng xung quanh cũng được thịnh vượng.
Những bước đi tiên phong đã cho thấy doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao có thể tạo ra giá trị toàn diện: từ tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận; bảo đảm an ninh lương thực với nguồn cung dồi dào, chất lượng; lan tỏa tri thức và công nghệ đến hàng triệu nông dân; đến việc giảm phát thải, tuần hoàn tài nguyên và mang lại hàng vạn việc làm, hàng trăm điểm trường, hàng loạt chương trình thiện nguyện cho cộng đồng.
Dẫu phía trước vẫn còn những thách thức về chi phí logistics, nhân lực, vốn đầu tư hay biến đổi khí hậu, nhưng triển vọng tương lai của ngành là rất tươi sáng. Động lực từ chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn và hội nhập quốc tế sẽ tiếp tục giúp doanh nghiệp Việt Nam vươn lên dẫn dắt, đưa nông nghiệp bước sang một tầm cao mới – tầm cao của giá trị bền vững và toàn diện. Khi đó, nông nghiệp Việt Nam không chỉ dừng lại ở “đủ ăn, đủ xuất”, mà sẽ trở thành nền nông nghiệp giàu đẹp, hiện đại và gắn kết với sự phồn vinh chung của đất nước.
Lễ Công bố và Vinh danh các doanh nghiệp trong Danh sách Top 10 Doanh nghiệp tạo giá trị hàng đầu Việt Nam 2025 – Ngành Nông nghiệp công nghệ cao sẽ diễn ra trong khuôn khổ Diễn đàn Doanh nghiệp Việt 2025 – Kiến tạo và dẫn dắt chuyển đổi bền vững, dự kiến tổ chức tại Hà Nội vào tháng 12 năm 2025 và được đăng tải tại cổng thông tin của Chương trình https://value10.vn/ và trên các kênh truyền thông đại chúng.